Historia

Historia Domu Dziecka Nr 1 ,,Nasz Dom" im. Maryny Falskiej na Bielanach, 1919 - 2018

15 listopada 1919 roku, z inicjatywy Wydziału Opieki nad Dzieckiem przy Centralnej Komisji Związków Zawodowych, otwarty zostaje w Pruszkowie na ul. Cedrowej 12, Zakład Wychowawczy Nasz Dom, dla 50 dzieci robotniczych w wieku od 7 do 14 lat.

Zakład "Nasz Dom" powstał dla dzieci osieroconych w czasie wojny i tych, których rodzice zginęli na zesłaniach i w więzieniach. Kierownictwo Domu powierzono Marii Falskiej, konsultantem do spraw pedagogicznych i lekarzem został Janusz Korczak.

Działalność pedagogiczna 1919 - 1927 Pruszków

Pierwsze lata działalności to walka o przetrwani.,
Wykorzystanie koncepcji i systemu wychowania Domu Sierot Janusza Korczaka.
Metodami wychowawczymi były Współdziałanie, Współgospodarzenie, Współodpowiedzialność.
Stosowane formuły organizacji: dyżury i dobrowolna pomoc, roboty ręczne, prace szkolne, rozrywki, pocztówki pamiątkowe, opiekunowie dla nowoprzyjętych.
Redagowanie Gazety o charakterze sprawozdawczym i urzędowym.
Działalność Rady Samorządowej i Sądu Koleżeńskiego.
Funkcjonowanie Kalendarza-Kroniki.
Poszukiwanie nowych rozwiązań pedagogicznych z poszanowaniem godności i praw dziecka.

W 1921 r. powstało Towarzystwo Nasz Dom mające na celu organizowanie pomocy dla dzieci. Wejście do zarządu Towarzystwa Aleksandry Piłsudskiej zasadniczo zmieniło sytuację materialną Naszego Domu. W 1927 r. Towarzystwo uzyskuje kredyt na budowę własnego budynku i ogłasza konkurs na jego projekt. Budowa nowej siedziby Naszego Domu na Bielanach odbyła się wg. projektu inż. arch. Zygmunta Tarasina. Trzy lata później nastąpiło uroczyste otwarcie Naszego Domu.

Liczba Dzieci w Domu wzrosła do 170 w tym około 25 dzieci żydowskich.
Trwała uporczywa walka o bezpieczeństwo dzieci (kilkukrotne ewakuacje).
Na terenie Domu powstał szpital dla wojska i ludności cywilnej.
Dzieci i młodzież uczyły się w szkołach i na tajnych kompletach.
Uroczyście obchodzono rocznice i święta narodowe.
Z kuchni zakładowej wydawano obiady i żywność dla dzieci i ludności Bielan.
W Naszym Domu powstały komórki organizacji podziemnych w skład których wchodzili chłopcy i dziewczęta powyżej 14 r.ż., którzy brali udział w akcjach Żywiciel, Baszta, Kampinos.
Przez cały czas okupacji działało przedszkole, czytelnia, biblioteka.

Czas powrotów i odbudowy lata 1946 - 1952

W 1946 r. przybywa 57 osobowa grupa z ZSRR z Domu Polskiego w Zagorsku.
15 listopada zakład wychowawczy Nasz Dom otrzymuje nazwę Ośrodek Wychowawczy RTPD Nasz Dom.
Pod opieką pozostaje 102 wychowanków do 18 r. ż.- następują zmiany organizacyjne.
Program wychowawczy oparty jest na czynniku mającym wyrabiać zdrową jednostkę i właściwą postawę polityczną wychowanków.

W 1951 r., Dom otrzymuje nazwę Dom Młodzieży im. Feliksa Dzierżyńskiego, a do wychowanków zwraca się per Towarzyszu

Życie w Domu w okresie 1953 - 1970

W Domu przebywa 136 wychowanków w wieku od 4 do 18 lat, w grupach jednorodnych płciowo i wiekowo.
Działalność pedagogiczna opiera się na przynależności do org. młodzieżowych oraz na pracy Samorządu młodzieżowego.
Wychowawcy kierują sekcjami: gospodarczą, szkolną, ds. ideologicznych, sportową, opieki nad skrzynką rzeczy, gazetą ścienną, harcerstwem.
Uwaga skierowana jest na problem usamodzielnienia, zakłady pracy fundują książeczki mieszkaniowe dla wychowanków, Huta Warszawa obejmuje patronat nad Domem.

Lata 1971 - 1978

Każda grupa ma swój wyodrębniony teren, uczelnię, świetlicę, magazyn odzieżowy.
Następuje zmiana dyrekcji i rozpoczyna się remont budynku (zabudowa tarasu, dobudowa piętra).
Program wychowawczy to praca w sekcjach i propagowanie zajęć pozalekcyjnych i przygotowania do samodzielnego życia.
Powstaje drużyna harcerska i zuchowa im. Powstańców Naszego Domu.
Początek współpracy z Domem Dziecka im. J. Korczaka w Berlinie.

Eskperyment warszawski, lata 1979 - 1982

Kompleksowe działania na rzecz zmniejszenia sieroctwa społecznego
Łączenia rodzeństw bez względu na wiek
Praca z rodziną dzieci
Przejście od grup jednorodnych do koedukacyjnych
Likwidacja przedszkola
Szkolenia pracowników
Otwarcie Izby Pamięci
Okres wzmożonego pielęgnowania tradycji i historii Naszego Domu
Kontakty z Polskim Komitetem Korczakowskim - sympozja, rocznice

Kontynuacja dzieła Janusza Korczaka i Maryny Falskiej w latach 1983 - 1996

Współpraca z Instytutem Badań Pedagogicznych była inspiracją do modyfikacji pracy opiekuńczo - wychowawczej (regulamin domu i zasady nagradzania, usamodzielniania).
Wykorzystanie tradycji: dyżury, gazeta, praca społecznością, programy czasu wolnego, wyjazdy zimowe i letnie, integracja.
Kontakty międzynarodowe z Niemcami, Bułgarią, Holandią, Izraelem.
Wymiana młodzieży z zagranicą.
Szkolenie wychowawców, stabilna kadra.
Działalność Koła Przyjaciół Domu.
Poszukiwanie nowych rozwiązań, reaktywowanie w 1992 r. Towarzystwa Nasz Dom.

Okres 1997 - 1999 przekształcenie Domu w placówkę środowiskową

Opracowanie koncepcji pedagogicznej, opartej na programie pracy z rodziną.
Wspólne działania Kuratorium Oświaty i Wychowania z Domami Dziecka.
Nowe rozwiązania poprzez współpracę z Gminą Bielany oraz Bielańskim Centrum Pomocy Społecznej, programy pracy z młodzieżą „Jak żyć z rodziną będąc w domu dziecka”, wprowadzenia pedagoga do pracy z rodzinami
Powołanie Ośrodka Twórczości Pedagogicznej.
Ścisła współpraca z Towarzystwem Nasz Dom
Zmiana struktury organizacyjnej: 5 grup + Kameralna Grupa Usamodzielnienia + Grupa dochodząca.
Pozyskiwanie rodzin zaprzyjaźnionych dla dzieci.

Lata 2000 - 2018

W Domu dzieci mieszkały w 6 grupach wychowawczych, rodzinnopodobnych. Powstały dobrze wyposażone kuchnie, świetlice, eleganckie i funkcjonalne łazienki.

Założenia programowe zmian:

Ograniczenie liczebności wychowanków w domu.
Odchodzenie od instytucjonalności na rzecz samodzielności i autonomii grupy.
Indywidualizacja pracy z dzieckiem i rodziną.
Intensywna praca wychowawcza i socjalna na rzecz młodzieży starszej.
Działania na rzecz pozyskiwania rodzin zastępczych.
Działalność interwencyjno - terapeutyczna w sytuacji kryzysu w rodzinie.
Szkolenia pracowników, przygotowujące do zmian, z wykorzystaniem nowoczesnych metod pracy z dzieckiem i rodziną.

Powstaje, a następnie rozpoczyna zamieszkanie w wydzielonym samodzielnym lokalu na terenie domu, Kameralna Grupa Usamodzielnienia.
Grupa Interwencyjno-terapeutyczna działa pod opieką Fundacji Dzieci Niczyje.
Cztery grupy opieki całkowitej tworzą własne programy wychowawcze.
Intensywnie pracujemy z rodzinami realizując „Program wspieranie rodzin własnych w Naszym Domu”.
Realizujemy indywidualne plany z dzieckiem i rodziną wypracowane przez zespół wychowawczy.
Stopniowo wprowadzamy samodzielność w zakresie codziennego życia – zakupy, śniadania i kolacje u siebie w grupie.
Pozyskanie mieszkania chronionego dla młodzieży usamodzielnionej.
Wypracowanie programu „Ku dorosłości” dla młodzieży.
„Robinson” zaistniał jako znacząca forma przygotowania do samodzielności.
Obejmujemy opieką 80 dzieci w wieku od 3 do 20 lat.

Mieszkania filialne

Przełomowe dwa lata 2005 i 2006 znacząco wpływają na nowe spojrzenie i podejście do opieki nad dzieckiem w pieczy zastępczej. W 2005 roku Kameralna Grupa Usamodzielnienia zostaje przeniesiona do nowopozyskanego mieszkania od władz Dzielnicy Bielany, przy ul. Wrzeciono. Celem KGU jest stwarzać warunki do optymalnego rozwoju w zakresie życia osobistego młodzieży, kształtować motywacje do zmiany postaw, nawyków i przyzwyczajeń, rozwijać zainteresowania i motywacje do zdobywania dobrego wykształcenia. A przede wszystkim uczyć brania odpowiedzialności za siebie i swoje sprawy i ponoszenia konsekwencji swojego postępowania.

W 2006 roku rozpoczyna działalność grupa mieszkaniowa Pszczółki na Żoliborzu - grupa o tyle eksperymentalna, że przeznaczona dla małych dzieci. Celem tej grupy jest intensyfikowanie indywidualnej pracy z dzieckiem oraz jego rodziną. Tworzenie dzieciom większej możliwości współdecydowania o wielu sferach swego życia. Dawanie szansy wzrastania w mniejszej społeczności i rodzinnym klimacie. Flagowym Programem Grupy jest Maraton Integracyjny Pszczółki. W Grupie Pszczółki pracowano również z dziećmi niedosłyszącymi, posługując się językiem migowym.

Kolejne mieszkania powstają w różnych dzielnicach Warszawy.
Łączą w sobie kompleksową opiekę zarówno nad dziećmi młodszymi jak i młodzieżą
Każda z grup mieszkaniowych tworzy Plan Pracy, własne nazwy Grup.
W mieszkaniach wychowawcy samodzielnie gotują, uczą dzieci robienia zakupów, życia w społeczności lokalnej.
Każde z mieszkań tworzy zasady regulujące życie domu.
Duża uwaga skupiona jest na pracy indywidualnej z dzieckiem i Jego rodziną.
Każda z Grup organizuje wyjazdy integracyjne.

Maryna Falska znów zjednoczyła środowisko Bielan i ,,Naszego Domu". Komisja ds. Nazewnictwa Miejskiego przy Radzie m.st. Warszawy nadała skwerowi przy ul. Schroegera, pomiędzy ul. Lisowską i Fontany, imię twórczyni "Naszego Domu'' Maryny Falskiej.